maandag 28 november 2011

Archiefervaring

In 2010 ben ik door de redactie van het Archievenblad gevraagd een archiefervaring op te schrijven en te delen met de lezers van het Archievenblad. Die archiefervaring is weliswaar gepubliceerd in het Archievenblad, maar niet iedereen leest dit blad of kan er gemakkelijk over beschikken. Daarom hieronder de tekst zoals ik deze oorspronkelijk heb geschreven. De redactie van het Archievenblad heeft deze tekst nog eniszins geredigeerd, maar die geredigeerde versie kan ik even niet terugvinden.

Op 13 juli 1974 overleed Aike van der Ploeg. Voor mij, zijn kleinzoon, was dat een schok. Een aantal malen hadden opa en ik over ‘vroeger’ gesproken. Maar dat ik nou kan zeggen dat ik veel over opa’s eigen ‘vroeger’ meegekregen had, nou nee. Opa’s ‘vroeger’ ging over zaken als hunebedden, fossielen, maar niet over zijn leven. Als ik nu nog meer wilde weten over zijn leven, kon dat niet meer uit eerste hand. Dacht ik.


 
Opa Aike van der Ploeg en oma Griet Jonker, waarschijnlijk hun trouwfoto. Opa en oma trouwden op 18 mei 1923 in Odoorn


Toen ik oma vroeg naar zaken uit opa’s verleden kwamen er verhalen naar boven over moeilijke en mooie tijden. Tijdens één van mijn bezoeken aan oma trof ik oom Harm, een broer van opa. Oom Harm en ik kwamen aan de praat en op een gegeven moment vertelde oom Harm dat hij nog ergens een stapeltje oude brieven had, waar ook nog brieven van opa tussen zouden moeten zitten. Aangezien oom Harm op nog geen kwartier lopen van oma woonde was het eenvoudig om een bezoek aan oom Harm te doen, dus van zijn uitnodiging om de brieven te komen lezen, werd meteen gebruik gemaakt. ’s Anderendaags bleek dat oom Harm inderdaad nog een stapeltje oude brieven had. Ook een brief van opa aan zijn broer was er nog.

Die brief van opa aan oom Harm vormt voor mij een belangrijk document. Het is een brief van 12 november 1937, geschreven in Bleijerheide, een buurt vlakbij Kerkrade. Opa had halverwege de jaren twintig in de mijnen van Limburg werk gevonden als bovengronds arbeider. In de brief feliciteert opa oom Harm met zijn aangekondigde huwelijk met Annechien, door opa meteen al ‘beste schoonzuster’ genoemd. Even verderop in de brief blijkt dat opa Annechien nog niet kent, anders dan uit een mededeling van opa’s moeder dat ‘het allicht niet meer zo lang zou duren’. Meteen geeft opa daarna een kijk op zijn verleden die ik nog niet kende: oom Harm trouwde pas op zijn 35e, en opa had dat ook pas op zijn 35e gedaan. Hij had er nog wel wat tegenaan gezien om die ernstige stap te doen. Hij was waarschijnlijk toch wel tevreden over die stap: tot dusver had hij het altijd nog wel zo goed gehad als toen hij maar wat omzwierf. Hij sprak inmiddels wel over 15 jaar huwelijkse ervaring.

Opa en oma en hun drie zoons hadden het niet breed. Een bezoek brengen aan Harm en Annechien in Klijndijk bij Odoorn zat er vanwege de kosten niet in. Misschien een jaar later, tot die tijd moest de kennismaking met Annechien worden uitgesteld. Ook Derk, opa’s eveneens in Limburg werkende broer, zou om financiële redenen verstek moeten laten gaan op Harm’s huwelijk. Een huwelijkscadeau hoefde gelukkig niet; Harm bleef thuis wonen en had alles wat hij nodig had.












Oom Derk en tante Trien

De brief maakt ook gewag van een varken. Er was blijkbaar een levend varken opgestuurd, een mooi lang dier, vanuit Drenthe naar Limburg. Op welke manier dat varken verstuurd was laat de brief open, maar wel werd vermeld dat de kosten die opa moest maken voor die verzending maar liefst f. 2,20 bedroegen. Dat het varken levend was aangekomen is ook duidelijk: direct na aankomst werd hij gevoerd en toen het voer op was wilde het beest nog meer.

Een brief als deze geeft mij zicht op het alledaagse leven van mijn grootouders, uit de eerste hand van opa. Daarmee wordt deze eenvoudige brief voor mij waardevol. In 1974 had ik daarmee dus mijn eerste echte archiefervaring.

zondag 27 november 2011

Vlieland, Terschelling, of toch Vlieland?

Elk jaar in januari gaan we een lang weekend of een week naar een Waddeneiland (en buiten januari willen we dat ook nog weleens doen).

Zo zijn we in 2011 een lang weekend naar Schiermonnikoog gegaan. Stralend weer gehad maar wel een verkeerd huisje uitgekozen. Huisje Tim. Natuurlijk snap ik dat je als eigenaar van huisje Tim volledig gelukkig kunt zijn met je huisje op Schiermonnikoog (wie wil nou geen huisje daar?), maar het huisje was echt een een complete renovatie toe en een beetje geluidsisolatie zou ook op zijn plaats zijn. Schiermonnikoog is verder natuurlijk een prachtig eiland waar je niet vaak genoeg kunt komen (en gelukkig voor ons bijna om de hoek).





In 2010 was het uiteraard net op díe zaterdag heen dat vrijwel heel noord-Nederland in een zeldzame sneeuwstorm plat kwam te liggen naar Ameland. Holwerd was nog net bereikbaar, vlak nadat we de boot bereikt hadden werd de weg van Holwerd naar de kade afgesloten door een massief pak sneeuw. Op Ameland zelf was het ook even zoeken naar het huisje, de weg was namelijk volledig onzichtbaar en alleen met behulp van gps te vinden. Dan ben je toch blij met die moderne hulpmiddelen. Huisje Calypso nabij Ballum is overigens een aanrader. Ameland is in de sneeuw overigens een prachtig eiland.






In 2012 willen we uiteraard ook weer naar een eiland. Alleen: waar moeten we heen? We twijfelen erg tussen Vlieland en Terschelling. Alletwee erg mooi. Kiezen dus, zoals ik al zei. Waarschijnlijk wordt het Vlieland, daar zijn we immers al een aantal jaren niet meer geweest en in de wintermaanden zelfs nog nooit. Daarom dus Vlieland en hopen op echt winters weer met veel sneeuw. Dat Vlieland een "Hollands" eiland is, nou ja, zó erg is dat ook weer niet ...










Calypso.

zondag 20 november 2011

Reizen met een camper, is dat wat ik wil?

Onlangs werd mijn zusje 50 jaar. Uiteraard moest dat gevierd worden en mijn zusje had dan ook een flink aantal dierbaren uitgenodigd om met haar dit jubileum te vieren. Aangezien mijn zusje niet naast de deur woont en het te vieren feest ook niet naast de deur werd gehouden maar in een berghut, de Stangenbodenhütte in het Münstertal, zo'n dikke 700 kilometer verderop, moest er vervoer en onderdak geregeld worden. We besloten dat vervoer en onderdak te combineren in een camper. Nooit eerder gedaan, wel vaak afgevraagd of het iets voor ons zou zijn. Via marktplaats was een camper snel gevonden. De door ons voor een week gehuurde camper zag er prima uit en bevatte alle noodzakelijke zaken en ook nog een paar extra's die je als je in een tent zou gaan kamperen nooit zou hebben en die ik in een tent ook nog nooit gemist heb (hoewel het al weer een aantal jaren geleden is dat ik voor het laatst echt in een tent gekampeerd heb). Maar goed, het zat er in en een klein beetje luxe is ook wel prettig op mijn leeftijd ...
Ik moet zeggen dat het gemak van een camper wel degelijk aanwezig is, maar ook het ongemak. Het gemak zit hem er in dat inderdaad je onderdak je vervoermiddel en omgekeerd is, je rijdt naar een plaats waar je wilt zijn, zet de camper daar neer en je bent klaar (alleen nog even elektriciteit aansluiten, maar dat is de moeite niet). Het ongemak is het formaat. Campers zijn niet geschikt om mee in bebouwde kommen te rijden en te parkeren.
Het rijden in een camper van dit formaat (en ik weet het, zo groot was hij niet), is niks voor mij. Een kleinere, meer model Volkswagenbus, zou mij beter passen. Weliswaar heb je dan minder ruimte, maar daar kan ik wel mee leven. Overigens de door ons gehuurde ziet er ruim uit maar is dat eigenlijk helemaal niet. Voor twee personen is hij geschikt, maar we waren met zijn drieën en ons hondje Jykke en dat bleek vrij krap. En dan was deze camper officieel ook nog 5-persoons.
Dus, wil ik vaker met een camper op stap? Alles tegen elkaar afzettend zeg ik toch 'ja'. Een 'ja' met een voorbehoud weliswaar, het is namelijk afhankelijk van waarheen en hoe groot is de camper. Een kleinere camper en reizen zonder al te veel in bebouwde kommen zeg ik 'ja' tegen, wanneer op voorhand het de bedoeling is dat veel in steden gekeken wordt ga ik op zoek naar andere mogelijkheden. En nee, een andere mogelijkheid voor mij is níet het huren van een veel grotere camper met een kleinere auto die 'inpandig' wordt meegenomen zoals anderen dat wél doen ...