Sint Hatebrand

Bij mij in het dorp staat de Willibrorduskerk.

Oude Pekela, Willibrorduskerk

Zoals een goede roomse kerk betaamd staan er in de kerk heiligenbeelden, een stuk of wat. Eén van de heiligen is Sint Hatebrand: een tamelijk onbekende heilige, maar wel eentje van ons, boerenzoon van het 12e eeuwse Friese platteland, benedictijnermonnik in Utrecht  en stichter van Oldeklooster in Feldwerd. Nog niet zo lang geleden was hij in het regionale nieuws toen er een stukje Hatebrand even terug naar huis kwam.

Sint Hatebrand

Wanneer zijn naam niet onder hem gestaan had, had ik Hatebrand niet kunnen herkennen. Niet dat ik heiligen zomaar herken, maar met behulp van de drie handige boeken Sanctus, Sancti en Sanctorum kom ik aan de hand van attributen vaak een eind. In dit geval bij Hatebrand echter niet: volgens Sancti wordt hij voorgesteld als benedictijnerabt in zwart habijt met abtsmijter en kromstaf, soms met superplie en stola, soms met kazuifel. Hij wordt afgebeeld met een geknielde vrouw of met zieken en kreupelen. Zonder attributen soms ook, maar wel  altijd mijter en kromstaf. Ik mis dus nogal wat bij het beeld, maar gelukkig heeft hij zijn naam wel mogen houden én heeft hij een boek en een kerk gekregen. De kerk gekregen als kloosterstichter?

Sanctus isbn 90-806883-3-9
Sancti 90-808290-1-3
Sanctorum 978-90-77942-28-4

Trekvaartdrift

Een enkele keer kom ik in Winschoten. Ik ben er geboren, ik werk er, maar in het centrum van Winschoten kom ik toch maar zelden. Na gedaan te hebben wat ik moest doen (binnenkort is de wereld een stuk scherper) liep ik door de Langestraat en zag ik het bordje "Trekvaartdrift".
Vorig jaar had ik er al eens over gelezen: in het kader van de naamgeving van een aantal steegjes kreeg ook dit officieel naamloze steegje de naam Trekvaartdrift. Bij de eerste kadasteropmetingen in het begin van de 19e eeuw bestond het steegje al, tussen de Witte Vrouwenstraat (waarom heet die nu eigenlijk Langestraat?) en de "Trekvaart van Groningen naar de Nieuwe Schans genaamd het Winschoterdiep".

Het stukje Winschoten waar de Trekvaartdrift loopt. Ik heb het steegje met een rode lijn gemarkeerd. Het kaartje is een onderdeel van de kadastrale minuutplan uit het begin van de 19e eeuw

Tegenwoordig loopt het Winschoterdiep niet meer door Winschoten, wel is de oude loop zonder moeite nog te herkennen.

In de Trekvaartdrift zit een openluchtgalerie, al ruim anderhalf jaar. Er hangen foto's van Willem J. Friedrich, voorzien van teksten van regionale auteurs (en sommige zijn ook buiten de regio bekend). Leuk om door te lopen en vandaag had ik de galerie helemaal voor mezelf. Een paar foto's met bijbehorende teksten heb ik hieronder neergezet.

Openluchtgalerie Trekvaartdrift

Op Wenakker

Vandoage zit de locht potdicht

en net vandoage wil ik zicht

op wat ik plougde, wat ik zaaide

en wat ik pleegde en nooit maaide

Vandoage is't genog, 'k stoa stil

en kiek mien laand aan wat of 't wil

Swoar hangt de dook, n drokkend swiegen,

de swaarte vurgen dodenriegen

oetwist in grieze aiwegiheid

n melken muur dij om mie stait

Ik loop,

meschain wel tot wenakker

Ik roup,

bloots kraai schrikt schrouwend wakker

Simon van Wattum

Bie Langs 15-2-1944

Doe leste traain

dij mie bie

Winschoot langs

noar schanze

ridt

lag onder

dizze zulde

locht

mien jongestied

dag dode pabbe

doe ligst

hail dicht bie

woarhèn

goan wie

Saul van Messel

Winter in sneeuw

Winter in sneeuw

Alles is anders

De wereld kleurt wit

Nergens een meeuw

Zout strooien, gladde wegen

Stoepje vegen. Scheppen in stegen

Schaaten, sleetje glijden

Vallen, sneeuwbalgooien

Korte dagen, lange nachten

Koud en kil, somber stil

Verwarming opstoken

Het voorjaar afwachten ...

Geert Begeman

Gitje's snertpot

En doar dut ons Gitje ja van alles en nog watin
zo as van n swien, zien poot en t steert
en mit nait te min siepels en goud wat praai
geft ze t snertpot bie leutjen ook nog wat kleur
Lu, dei heur snertpot zo roek n, krieg n zin
en as ze nog n hompstuk roggebrood smeerd
mit n stukje spek, zo kloar in n handomdraai
den zetst die der al gaauw even lekker veur.

Harbert Schutte

Kiek

deur

diek

Kiek

deur

diek

Voor degene die de minuutplan helemaal wil hebben: hij zit in de beeldbank van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, samen met de oorspronkelijk aanwijzende tafels, verzamelplans en andere minuutplans van alle gemeenten in Nederland. Een mooi overzicht van Nederland zo rond 1825.

Op Rügen

Een week was te kort:

Sellin, Seebrücke

Gager, strand

Thiessow naar het noorden

Thiessow, vissershaven

Middelhagen, Katharinenkirche

Middelhagen, Katharinenaltar

Overvliegende kraanvogels

Kap Arkona, vuurtorens

Noordelijkste stukje KDF-complex Prora

Putbus, zuil op het Circus

Putbus, Paedagogium

Vilmnitz, Maria Magdalena Kirche

Vilmnitz, Maria Magdalena Kirche

Klooster Ter Apel

Zo af en toe gaan we naar Ter Apel, wandelen in en om het voormalige klooster. Museum, het gebouw en de inhoud, en kerk.

 

 

Feesttrein

Daar stonden we dan met zijn allen, er helemaal klaar voor: de feesttreinen van Arriva en NS  arriveren op het station van Winschoten ter opluistering van de feestvreugde in Winschoten! 150 jaar treinen vandaag van overal in het land naar Winschoten, via eerst nog Leeuwarden, want Meppel-Groningen was in 1868 nog niet helemaal klaar.

150 jaar geleden werd er ook al druk gevierd zegt de Middelburgse Courant:

Middelburgse Courant van 5 mei 1868 

Het was nog spannend in 1868 of het zou lukken om op 1 mei open te gaan. De Provinciale Drentsche en Asser Courant van 16 april vermeldt dat het stationsgebouw en omgeving zo ver zijn, dat er al personeel onderweg is, maar dat het nog onduidelijk is of het op 1 mei wel gaat gebeuren:

Provinciale Drentsche en Asser Courant van 16 april 1868

Op 22 april was het zeker: per 1 mei treinen in Winschoten. Op 21 april was er weliswaar nog een klein ongelukje gebeurd, maar grote gevolgen waren er gelukkig niet.

Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage van 24 april 1868

Feest dus op 1 mei 1868. Op 1 mei 2018, exact 150 jaar later, werd uiteraard door hele drommen op de feesttrein gewacht, het station feeëriek verlicht, alle hoogwaardigheidsbekleders aanwezig en een mooie herdenkingspenning voor iedere aanwezige.

Drukte van belang!

Daar komt de trein vandaan

 Waarschijnlijk is op 1 november in Nieuweschans het feest nóg groter, dan vieren we dat de hele lijn van Harlingen naar Nieuweschans 150 jaar oud is.

Symbool

Het is belangijk en helemaal van deze tijd om een "symbool" te hebben, een symbool dat staat voor de natie. Een vlag is dat symbool, de "nationale driekleur", de "nationale vlag". Dat zeggen tenminste 145 leden van de Tweede Kamer met als belangrijk argument dat anderen dat óók zeggen. Het idee is deze keer afkomstig van twee leden die in een motie spreken over de "nationale driekleur" die in plenaire vergaderzaal van het Nederlandse parlement zichbaar gemaakt moet worden en dat het presidium van de Tweede Kamer der Staten-Generaal dat maar moet regelen.

Nou heb ik even gekeken naar de meest recente keer dat het Nederlandse parlement plenair aan het vergaderen ging en toen zag ik dat die plenaire vergaderzaal van het Nederlandse parlement al is vergeven van de symbolen, tot Europese aan toe:

Zeg nou zelf, een nationale driekleur is hier toch wat overdone? En dan heb ik het maar niet over wat de indieners beschouwen als nationale driekleur, op "historische gronden" zou dat best eens een andere kunnen zijn dan de driekleur die in 1937 tot nationaal werd benoemd. Één van beide weet in de pers te zeggen "‘ontzettend trots’ te zijn „dat onze nationale driekleur als teken van onze nationale identiteit nu in ons parlement zichtbaar wordt”", de ander staat regelmatig op de foto in een driekleur die het in 1937 niet gehaald heeft (hele partijen hangen overigens die historische kleurstelling als huisstijl aan).

Ik heb wel de boodschap begrepen en ben op zoek gegaan naar symbolen in vlag-vorm die mijn identiteit zichtbaar kunnen maken. Dit zijn dan de mijne, de vlaggen van de gemeenten waaruit mijn voorouders tot en met mijn betovergrootouders geboortig zijn. De vlaggen zijn die van de huidige gemeenten, dus niet van de oorspronkelijke gemeenten, die bestaan bijna allemaal niet meer. Geeft niet, vlaggen zijn relatief nieuwe symbolen immers, onze nationale driekleur bijvoorbeeld is pas sinds 1937 formeel symbool.

Mijn identificerende symboolvlaggen heb ik in kwartierstaatvolgorde gezet, volgens geboortegemeenten. Het zijn eigenlijk bijna allemaal geherindeelde gemeenten, maar ik moet het er maar mee doen. Met al dat herindelen gaat geloof ik wel wat identiteit verloren zo hier en daar (Roswinkel is echt geen Emmen, Nijeveen had niet zoveel met Dwingeloo), maar dat is voor rekening en verantwoording van onze identiteitspolitici die voorstanders van het herindelen van gemeenten zijn. Consequent doortrekken van die herindelingsneigingen is er overigens niet bij ...

Hier een wapen ter voorkoming van problemen

Mijn identiteit wordt dus voornamelijk gesymboliseerd door wat de vlag van de gemeente Westerveld lijkt te zijn. Een sneue vlag. Die van de gemeente Emmen is al wat beter, maar die van de gemeente Vlagtwedde, ja, die heeft het voor mij wel. Jammer dan weer dat die gemeente in de herindelingsdriften binnenkort ten onder gaat.