donderdag 30 januari 2014

De Russen komen (of mijn huis stort in)!

Ingmar schrijft sinds kort wekelijks over (de) schaduwarchieven. Afgelopen weekend behandelde hij in een intermezzo het boek "De Russen komen! Nederland in de Koude Oorlog" van Mark Traa. Inmiddels heb ik dit boek van Ingmar te leen gekregen en ik moet, net als Ingmar, zeggen dat het een heel onderhoudend boek is.
Al lezend kwam ik op pagina 228 mijn noodpakket tegen dat ik, net als alle andere ambtenaren van het ministerie waar Guusje ter Horst in 2008 minister van was, Kerst 2008 cadeau had gekregen. Gelukkig weet ik weer waar het staat en heb ik het vanavond eens opengeschroefd. Bij een goede oorlogs/rampenvoorbereiding moet je tenslotte weten welke noodhulpmiddelen je in huis hebt. Denk Vooruit staat er niet voor niets op.

Dit zit er in:

Kaarsen, waxinelichten, lucifers, een radio, een mooi zakmes, een stuk touw, ontsmettende handgel,een verbandetui, esbitblokjes, een (uiteraard) oranje fluit, een geel/zwarte vlag, drie nooddekens en een spel kaarten.
het zakmes en de fluit
Wat er ook nog in zit: een instructie hoe met verschillende rampen om te gaan. Vooral de instructie voor de vijfde genoemde ramp heb ik goed gelezen ...



donderdag 16 januari 2014

Jammer...

In Nijmegen is boekhandel Roelants gevestigd. Ik ben nog nooit bij Roelants binnen geweest en ik vermoed daarmee een gemis. Dat gemis vang ik tot nu toe op door het lezen van de regelmatig, 1 á 2 keer per week, bij T. in de mail komende nieuwsbrief.
De  mail van gisteren schoot mij een beetje in het verkeerde keelgat. De echte inhoud niet, hoewel Heine in Holland mij als niet-Hollander niet zo boeit, maar een opmerking middenin de nieuwsbrief, na de memoires van Harry Heine staat me niet aan:

"t Was me overigens het weekje wel in boekenland. Iedereen weet hoe het wel moet, met Polare. Wij ook natuurlijk...Hoogmoed komt voor de val, lijkt ons. Ene professor Cor Molenaar, het patserige Procures de eigenaar...Wouter heeft nog gauw een herinnering de deur uitgedaan. Polare moet ons sinds 10 november nog  circa 500,- voor geleverde boeken betalen...Ze hebben de betalingstermijn wel erg opgerekt..Misschien komt alles op z'n pootjes terecht.."

Voor mij gaat die passage over de betalingsherinnering en betalingstermijn niet aan. Dat je iets van Procures vindt kan, Cor Molenaar, ik heb de man moeten opzoeken. Maar het bijna leedvermaak over je collega-boekhandel, je collega-boekverkopers en boekverkooopsters, dat stuit mij tegen de borst.

Gisteravond heb ik in een tweet mijn ergernis hierover gespuit:

Namens Roelants reageert Wouter (Roelants, neem ik aan) vanochtend vrij vlot:

Heb ik iets verkeerd gelezen? Excuses dan, Wouter:


Ook nu weer een vlotte reactie:

Even nakijken dan, of ik het echt verkeerd heb gelezen. Maar nee, het staat er echt. Dus:

Hierna zwijgt Roelants stil. Of daarmee mijn gelijk wordt bevestigd, of er een moedeloos headbangen in Nijmegen plaatsvindt, ik weet het niet, maar stil is het gebleven.

Maar, zoals Roelants zelf al zegt, hoogmoed komt voor de val. Ik hoop voor Wouter Roelants dat dat voor hem niet profetisch is ...

zaterdag 11 januari 2014

Spoorijzer

Afzettingen werden er van gemaakt, om mensen, beesten binnen en/of buiten te houden. Ik zie het nu maar zelden meer.

Openluchtmuseum in het heel kort

Onlangs moest ik weer eens het Openluchtmuseum in Arnhem bezoeken. Het was alweer een fors aantal jaren geleden dat ik er was, veranderingen waren er dus ook. "Nieuwe"gebouwen, een nieuwe entree, nog een restantje kerstsfeer, tussen de buien door droog, kortom ik heb me best vermaakt. Jammer dat er, gezien het verplichte programma dat ik moest doormaken, amper tijd was om veel van het museum te zien. Een erg korte rondleiding door een viertal gebouwen, meer zat er niet in (en nee, je vangt geen regenwater van rieten daken op omdat het riet dat water allemaal al heeft opgezogen lieve rondleidster, ook van rieten daken loopt het water gewoon af). Die schade moet ik dan ergens dit jaar maar gaan inhalen, de moeite waard.
 

Toch heb ik een klein zeurpuntje opgedaan tijdens de korte rondleiding. Wat te denken van de beschrijving bij de "Molukse" barak?

Het klopt vast wat er staat. Toch had ik graag gezien dat er in de beschrijving was opgenomen dat Molukkers in eerste instantie Ambonezen werden genoemd en pas later, vanaf de jaren '70, Molukkers. Wat mij ook opvalt in de beschrijving is dat de barak kennelijk dateert uit 1939 maar dat er dan met geen woord gerept wordt over de functie van deze barak en van het kamp Lage Mierde. Met wat zoekwerk heb ik uiteindelijk in de Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart Reusel-De Mierden op pagina 101 dit gevonden:

"In juli 1940 staat in de stukken van de gemeenteraad (van de gemeente Hooge en Lage Mierde) dat door de Rijksdienst voor de Werkverruiming een werkkamp wordt opgericht voor ruim 200 arbeiders op het Vloeieind 37-39 (?), achter café Gubela (Vloeieind 33), aan de weg tussen Lage Mierde en Hulsel. De door de crisis werkloos geworden arbeiders werden er tewerkgesteld door de Dienst Uitvoerende Werken om de woeste gronden te ontginnen. Dit gebeurde tot de herfst van 1943. Begin 1944 werd het kamp gevorderd door de Arbeidsdienst. Na dolle dinsdag werd het kamp verlaten. Vanaf 8 november werd het kamp in gebruik genomen door 1200 geëvacueerden uit Groesbeek, Berg en Dal en Ubbergen. Aangezien niet iedereen er plaats had werden de evacuees ook ondergebracht bij particulieren en in schoollokalen, ook in Hulsel en Hooge Mierde. Tot half juni werden ook gerepatrieerden uit Duitsland in het kamp opgevangen. Na de oorlog werd het kamp weer gebruikt door de DUW voor ruilverkavelingsprojecten of egalisering van grond. In 1953 stond het kamp een jaar leeg en kreeg het een onderhoudsbeurt. In de zomer van 1953 en 1954 werd het kamp gebruikt als zomerkamp voor lichamelijk gehandicapte kinderen en poliopatientjes. Eind 1954 arriveerden 18 Molukse gezinnen (circa 180 personen) (ex KNIL militairen), afkomstig uit grotere kampen, die al sinds 1951 naar Nederland waren gekomen. Vanaf 1961 bouwde de overheid woonwijken in vele gemeenten voor de Ambonezen. In 1962 trokken de Ambonezen weg uit Lage Mierde. Het woonoord stond vervolgens een jaar leeg totdat de familie Bogaers van café Bogaers “tijdelijk” onderdak kreeg in de beheerderswoning. De rest van het woonoord bleef leeg totdat pater van Gisbergen het in 1963 kocht voor de congregate Sint-Franciscus-Liefdewerk uit Rotterdam voor het organiseren van weekkampen. Dit gebeurde tot 1977. Na 1,5 jaar kocht de gemeente de opstallen terug en begon ze te slopen."
Een hele geschiedenis dus heeft deze barak. Mij is niet duidelijk waarom de pré-Ambonese geschiedenis van deze barak deze niet óók vermeld wordt, immers de werkverschaffing ten gevolge van de crisis in de jaren '30 heeft een enorme impact op de samenleving gehad, zowel sociaal als landschappelijk. De rondleidster kwam niet verder dan de mededeling dat het thema nou eenmaal "Molukken" was.
De barak uit Lage Mierde
Wat ik gemist (over het hoofd gezien?) heb in het museum is een kleinigheid, namelijk het (Normaal) Amsterdams Peil. Peilschalen in het water, peilmerken in gebouwen, waar zijn ze? Buiten het museum zijn ze veelvuldig aanwezig en onmisbaar, in het museum heb ik ze niet gezien. Misschien een kleine suggestie om ergens een peilschaal in het water te zetten en een peilmerk in een gebouw te slaan?

Peilschalen aan het Eerste Verlaat in Nieuwe Pekela met Winschoter Peil, Amsterdams Peil en Normaal Amsterdams Peil, de laatste geplaatst door het niet meer bestaande waterschap Reiderzijlvest

19e eeuw peilmerk in de toren van de Marktpleinkerk in Winschoten