Verdragen en archieven, archieven en verdragen

Ahdname of Akte van Capitulatie, 1612

Als je een overeenkomst aangaat moet je altijd iets regelen voor de stukken die uit die overeenkomst voortkomen. Nederland is de laatste  bijna twee eeuwen wat verdragen aangegaan, ik heb daarom via overheid.nl in verdragen gezocht op het woord 'archief'. Verschillende dingen kom je dan tegen (en ik ben bepaald niet uitputtend):

Aanvullend Protocol bij de Herziene Rijnvaartakte ondertekend te Mannheim op 17 oktober 1868, Straatsburg, 25-10-1972:

• Artikel VI

• Dit Aanvullend Protocol, opgesteld in een enkel exemplaar in de Duitse, de Franse en de Nederlandse taal, wordt bewaard in het archief  van de Centrale Commissie; in geval van verschil is de Franse tekst doorslaggevend.
• Een door de Secretaris-Generaal voor eensluidend gewaarmerkt afschrift wordt toegezonden aan iedere Verdragsluitende Staat.

We hebben sinds in ieder geval 1868 een Centrale Commissie voor de Rijnvaart, ingesteld bij de Herziene Rijnvaartakte die is gesloten te Mannheim op 17 oktober 1868. In die Rijnvaartakte wordt verder niet gesproken over het archief van de Centrale Commissie, er lijkt ook geen regeling voor te zijn. Nou vraag ik me af of ik als belanghebbende recht- en bewijszoekende en historisch geïnteresseerde burger / ingezeten van één van de verdragspartijen rechtstreeks bij de Centrale Commissie inzage in dat archief dan wel via WOB of iets anders informatie kan krijgen. Wordt er eigenlijk uit dit archief vernietigd, zijn de verdragspartijen daar dan mee akkoord?

Overeenkomst betreffende de wederzijdse geheimhouding van uitvindingen die voor de verdediging van belang zijn en waarvoor octrooiaanvragen zijn ingediend, Parijs, 21-09-1960

• Artikel VII

• GEDAAN te Parijs de 21ste september 1960, in de Engelse en de Franse taal, zijnde beide teksten gelijkelijk authentiek, in één exemplaar, dat zal worden nedergelegd in het archief van de Regering van de Verenigde Staten van Amerika, die hiervan een gewaarmerkt afschrift aan de andere ondertekenende regeringen zal doen toekomen.

• 1)
  [Red: In de Franse tekst ontbreken de woorden „en collectief”.]
• 2)
  [Red: In de Engelse tekst ontbreken de woorden „en elkander hulp te verlenen”.]

Hier hebben we geen organisatie opgericht, het gaat om een verdrag tussen een aantal lidstaten van de NAVO. Eigenlijk alle lidstaten behalve IJsland, dat deed niet mee. De Verenigde Staten bewaren dit verdrag als depositaris, een korte zoekactie in het NARA levert dit verdrag niet op (maar misschien zou een iets gedegener zoeken wel dit verdrag opleveren)

Protocol inzake de voorrechten en immuniteiten van de Europese Organisatie voor astronomisch onderzoek op het zuidelijk halfrond, Parijs, 12-07-1974

Artikel 3

Het archief van de Organisatie en in het algemeen alle documenten die haar toebehoren of die zij onder zich heeft zijn onschendbaar, waar zij zich ook bevinden.

Het archief is dus onschendbaar, maar wat wordt daar precies mee bedoeld? En waar kan ik dat archief inzien, of kan dat niet omdat het onschendbaar is? En wat is er verder voor geregeld, wordt er uit vernietigd, zijn de lidstaten daar dan mee akkoord?

Notawisseling bevattende een verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk [...] Noorwegen bij Europol te 's-Gravenhage gedetacheerd worden, 's-Gravenhage, 24-01-2002

1. Begripsomschrijvingen

e.  ``archief  van de verbindingsofficier", alle dossiers, correspondentie, documenten, manuscripten, computer- en mediagegevens, foto's, films, video- en geluidsopnamen die toebehoren aan of in het bezit zijn van de verbindingsofficier, alsmede enig ander soortgelijk materiaal dat naar het unanieme oordeel van de zendstaat en de Regering deel uitmaakt van het archief  van de verbindingsofficier.

Dus: alles is archief als we vinden dat het archief is. Het zal Noors archief zijn.

Verdrag voor de vreedzame beslechting van internationale geschillen, 's-Gravenhage, 18-10-1907

GEDAAN te ’s-Gravenhage op 18 oktober 1907, in een enkel exemplaar dat nedergelegd zal blijven in het archief van de Regering van Nederland en waarvan voor eensluidend gewaarmerkte afschriften langs diplomatieke weg aan de verdragsluitende mogendheden worden overhandigd.

Een dergelijke constructie was er ook voor het eerder genoemde octrooiverdrag tussen de NATO-lidstaten, alleen hier is Nederland het depot. Wat ik me nou afvraag: valt dit verdrag dan onder de Nederlandse Archiefwet, moet het verdrag worden overgebracht? Ik denk het eigenlijk niet, Nederland bewaart het verdrag namens alle partijen, het verdrag is van alle partijen en het is dan wat merkwaardig om het dan onder de Nederlandse Archiefwet te laten vallen. Dat zou dan inhouden dat wanneer Nederland depositaris is van een verdrag (en Nederland is dat voor zo'n honderd verdragen) en in dat verdrag is verder niets anders bepaald Nederland het originele verdrag bijvoorbeeld zou kunnen vervangen door een reproductie of, in het uiterste geval, zou kunnen vernietigen. Lijkt me toch niet de bedoeling. Maar ik zie ondertussen wel dat het Nationaal Archief heel veel ratificaties van dit verdrag in huis heeft. Nou kan het gaan om de ratificaties die Nederland als verdragspartij ter kennisneming heeft gekregen van mede-verdragspartijen, maar het zou ook kunnen gaan om ratificaties die Nederland heeft gekregen als depositaris. De inventaris is daar niet duidelijke over. Dan vraag ik me dus af of die ratificaties wel terecht onder Archiefwet-regime in het Nationaal Archief zijn beland (er staat tenminste voor zover ik dat kon zien niet op Gahetna vermeld dat deze stukken níet onder de Archiefwet vallen).