Al ziende merk je dat het ene monumentale gebouw niet het andere monumentale gebouw is. Logisch. Maar wat ik merk is dat ik bij het ene gebouw een bepaalde historische "beleving"heb terwijl ik bij een ander gebouw helemaal niet iets dergelijks voel. Hoe dat komt weet ik niet, er zullen vast wetenschappers zijn die daar een verklaring voor hebben (en die verklaringen verneem ik dan graag). Zo heb ik tijdens mijn vakantie iets geschreven over de Zuil van Igel. Ook heb ik iets geschreven over de Basilica van Constantijn in Trier. De Zuil geeft mij een bepaalde beleving, de Basilica ook, maar dan anders. Beiden zijn eeuwenoud, alleen de Basilica wat minder: die is na WOII zo ongeveer in zijn geheel weer opgebouwd. Dat zie ik, althans ik denk dat ik dat zie. Bij de zuil heb ik het gevoel dat ik iets kan aanraken van 1700 jaar oud, de Basilica geeft mij het gevoel een bouwwerk uit de jaren '50 te zien staan (wat het praktisch gesproken ook is). Daarnaast vind ik de Basilica gewoon niet mooi, maar dat is weer een heel andere beleving.
Overigens is het niet zo dat ik in wederopgebouwde plaatsen geen historische sensatie kan voelen. Een aantal jaren gelden was ik in Warschau, dat in WOII vrijwel geheel met de grond gelijk was gemaakt. Na de oorlog is de Stare Miasto, de Oude Stad, van Warschau weer herbouwd, in oude stijl. Ik waan mij daar echt in het oude Warschau, terwijl ik weet dat ik achter de "oude" gevels betonskeletten staan. UNESCO vindt het Werelderfgoed, ik vind het mooi. Maar lees ook even Authenticiteit? op het blog "Ingmar bladert en schrijft".
Vandaag had ik weer een historische beleving. Grenspaal 182, op de grens tussen Nederland en Duitsland, is daar in de tweede helft van de 18e eeuw neergezet, waarschijnlijk in of vlak na 1784. De paal markeerde toen de grens tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en het Bisdom Munster. De paal heeft aan de Duitse kant de inscriptie EPM, wat staat voor Eposcopatus Monasteriensis (Bisdom Munster).
Aan de Nederlandse kant heeft de paal de letters RBF, wat staat voor Republica Belgica Foederata (Republiek der Verenigde Nederlanden).
De paal is over Duits grondgebied prima te vinden, er loopt een zandpad langs met de mooie naam Dodte Man Weg. Over Nederlands grondgebied kun je ook, dan moet je onder of over een voorwerk van de vesting Bourtange lopen. Dat voorwerk is middels een dijkje ("Soldatendijkje") verbonden met Bourtange. Ik heb ze niet gezien, maar er schijnen in het voorwerk nog restanten van schuttersputjes uit WOII te vinden te zijn, gegraven door Polen en Canadezen.
Wel heb ik een steen bij het voorwerk gevonden, nog niet zo lang geleden daar geplaatst, met daarop "Linie lang 637 m". Ik vermoed dat er dus een verdedigingslinie met een lengte van 637 meter vóór de vesting Bourtange lag.
Al met al ligt hier heel wat historie, eeuwenlange strijd tussen de buren. De grens tussen "ons" en onze oosterburen ligt dus al eeuwenlang vast, maar de noodzaak tot vastlegging en verdediging werd ook al die jaren gevoeld.
En ik "voel" dat ik dan op historische grond loop ...
Oh ja, een kaartje is handig. Grenspaal 182 staat ongeveer in het midden, daar waar de grens (een gele lijn) een knik maakt. Het voorwerk is het smalle onregelmatig gevormde strookje donkergroen in het midden dat aan de noordkant bij de knik in de grens uitkomt. De Dodte Man Weg loopt oostelijk van het voorwerk, langs het grijze vlak in het midden. duidelijker kan ik het niet beschrijven ...
Zoals je opmerkt is niet bij elk historisch object je beleving even sterk. Ik denk dat de omgeving een grote rol speelt: jij vond de zuil van Igel geweldig, terwijl ik enorm werd afgeleid door het drukke verkeer. Jij vind de Basilica 10 keer niks, terwijl ik de enorme afmetingen ervaar als een geweldig machtsvertoon. Ook je kennis betreffende het object speelt netuurlijk een grote rol, en daar heb je sowieso bepaalde ideeën bij. De grenspaal uit de 18de eeuw is een voorbeeld van een eeuwenoud grensconflict, met op zijn tijd afschuwelijke gevolgen, maar de knullige vormgeving heeft iets aandoenlijks. Kortom, zoals gewoonlijk zegt je reactie op een object meer over jezelf dan over dat ding.
BeantwoordenVerwijderenHistorische sensatie lijkt wel een beetje het thema van deze vakantie te zijn, want ook over Vogelsang schreef je:
BeantwoordenVerwijderenJa, het boeide me, maar een historische sensatie had ik er niet bij, althans geen gevoel dat ik in een beladen oord rondliep.
Ik heb net trouwens ook de verslagen van je "(reis)partner" gelezen. Het is erg leuk om ze met elkaar te vergelijken...
Citaat: "Wat ik me wel realiseer is dat het hebben van een historische sensatie pas mogelijk wordt, als je enig historisch besef hebt." Dat zal ik dan wel hebben ...
Verwijderenhttp://janaca.wordpress.com/2010/01/24/historisch-besef-en-sensatiemanagement/