Goederenwagon

Vanmiddag zomaar tegengekomen, op een dieplader bij een Veendammer transportbedrijf. Geen idee waar vandaan of waarheen, morgen maar eens navraag doen. 

Update 30-09-13: het transportbedrijf wilde kwijt dat de wagon uit Duitsland komt, dat het om een transportopdracht van een particulier gaat en dat nog niet bekend is waar de wagon uiteindelijk naar toe gaat

Koningszilver en de penningen

http://www.l1.nl/sites/default/files/imagecache/full-node/imagenodes/zilvergezochtnw.jpg

Het weggegooide koningszilver van schutterij Sint Sebastianus in Kerkrade is dus vergoed. De RABObank, die het zilver in bewaring had en kans heeft gezien het bij het grof vuil te zetten, heeft de schutters een bedrag betaald waarin rekening is gehouden met de cultuurhistorische waarde en daarbovenop is een bedrag gekomen voor een blijvende herinnering. Onafhankelijke deskundigen hebben vastgesteld wat het bedrag moet zijn, RABO en schutters zeggen er niks over. Het vindersloon was 10.000 euro, het zal dus minimaal dat bedrag zijn geweest. De zilverprijs op dit moment loopt tegen de 520 euro per kilo, laat zo'n zilveren plaatje waar er 220 van waren een ons (geen idee of dat reëel is) gewogen hebben, dan was de beloning zo ongeveer de zilverprijs. Alles wat meer betaald is moet dan de cultuurhistorische waarde zijn. Of het statutenboek en de oorkondes uit 1617 ook vergoed zijn?

http://www.kitconet.com/charts/metals/silver/t24_ag_en_eukg_2.gif

Mij is nooit duidelijk geworden hoe je cultuurhistorische waarde (of dat nou archiefstukken of zilveren plaatjes zijn) omzet in geld (maar mischien moet ik daarvoor dan toch het webinar volgen waar ik eerder over schreef). De blijvende herinnering ben ik ook benieuwd naar, mogelijk een mooie plaquette op de gevel van de bank met de tekst "Hier lag ooit ons erfgoed"? Heb ik weer een proclamatie.
Overigens ben ik van mening dat die zilveren plaatjes ook archiefstukken waren.

Die tijd komt er weer aan

 De herfstige en winterse feestdagen komen er weer aan. Adrillen, Lutje Adrillen, Kerstmis, Sinterklaas, Sint Maarten, Mijn Verjaardag en zo nog wat dagen. We vieren ze, de één uitbundig, de ander wat minder. Kitsch hoort er bij, net als snoep en eterij: de winkels liggen er weer vol mee.

Winterlandschap in de Kerstafdeling i.o.

In het winterlandschap vliegende ganzen

Engelonderdelen

 

 

Rendiercrash

Elfstedenkersthuisjes-met-verlichting (de vuurtoren van Harlingen heb ik al)

Us Mem (maar wat ze met Dickens van doen heeft weet ik niet)

Draaiende sneeuwpop

Mexicaanse mix

Wansmaak

\

Ontbrekende oliebollenkraam

CCA / NAAB Bootcamp: Monetary appraisal

We hebben het er het liefst zo min mogelijk over, maar archiefstukken hebben een financiële waarde. De Canadezen gaan het er wel over hebben in het NAAB Bootcamp,  een driedelig webinar dit najaar. Het gaat niet om de ethische kant van het toekennen van waarde aan archiefstukken, noch om de waarde van de informatie, maar echt om het toekennen van financiële waarde. Hoe doe je dat en waar moet je rekening mee houden.
Ik weet van Nederlandse archiefdiensten die meebieden op veilingen, via antiquariaten archiefstukken kopen of met eigenaren van archieven onderhandelen over de aankoop van (delen van) archieven. Ik weet van eigenaren van archieven en curatoren in faillissementen die hun archieven of boedels niet willen schenken maar wel willen verkopen (en zeker geen geld toe willen geven). Aan de grote klok hangen doen we dat niet, maar toch gebeurt het. Misschien willen archiefdiensten zelfs wel niet meer gebruikte archieven verkopen en dan niet tegen de oud papier prijs. Kennis over het bepalen van waarde van archieven en archiefstukken is dan van belang. Canadese archivarissen hebben straks die kennis ...

Verkoop door de South Caroline State Archives van "oud geld"

 

Strokarton in Oude Pekela: Free komt weer tot leven

Al eerder had ik iets gezegd over het in mijn ogen mooie complex van wat vroeger de strokartonfabriek Free & Co. was en de plannen om hierin een museum voor de strokartonindustrie in te richten. De plannen zijn inmiddels wat verder gekomen. De Stichting stoommachìne van het Free heeft van het Ministerie van OCW een subsidie gekregen om het deel van het complex waar een bezoekerscentrum in moet komen wind- en waterdicht te maken, voor de komende raadsvergadering van de gemeente Pekela is het voorstel geagendeerd bij te dragen aan de kosten, immers OCW financiert niet het hele benodigde bedrag.

Het Free-complex. Het rechterdeel van de fabriek, bij de pijp, moet het bezoekerscentrum worden

Vanmiddag fietste ik langs Free en zag mensen druk aan het werk. Buitenom werd schoongemaakt, ramen zijn doorzichtig gemaakt, het dak werd waterdicht gemaakt. Even buiten kijken leverde de uitnodiging op vooral binnen te komen kijken, "want er is zoveel te zien". En zo is het: binnen trof ik een aantal heel erg hard werkende vrijwilligers aan die mijn onverwachte komst beloonden met een enthousiaste rondleiding door het complex.

Achteraan, in het donker, staat een "kleine" kartonmachine die weer werkend gemaakt gaat worden

Een soort kartonnagemachine

Ook een soort kartonnagemachine

Prachtige ruimte

Hoekje van de ketelruimte

Toen Free sloot, rond 1989, werden de machines gewoon stilgezet. Hier hangt het papier nog uit

Voor de electriciteit

De stoommachine

Nog meer stoommachine

Het vliegwiel van de stoommachine

Een stuk kartonmachine

Allerlei machines van Free zijn dus nog aanwezig, kartonnagemachines zijn gekregen van Zaadhof in Winschoten. De stoommachine wordt weer werkend gemaakt door middel van een compressor (de stoomketels zijn inmiddels gesloopt, maar voor een nog op stoom draaiende stoommachine kun je prima terecht bij het stoomgemaal in Winschoten). De grote ruimte waar de stoomketels hebben gestaan wordt ingericht als expositieruimte waar ook allerlei activiteiten kunnen plaatsvinden.

Het enthousiasme van de vrijwilligers is groot. De fabriek is geweldig en indrukwekkend, de machines fabtastisch en, heel mooi, aanstaande zaterdag, Open Monumentendag, is de fabriek te bezichtigen. Ik kan iedereen aanraden te gaan kijken.

Nassau Goreng: De waarheid over het bomalarm!

De waarheid over het bomalarm! Dinsdag 15 oktober 1974, bomalarm op de OSA, het Dr. Nassaucollege aan de Groen van Prinstererlaan in Assen. Wat is er gebeurd, hoe is het afgehandeld. Alles in deze speciale editie van de schoolkrant van het Dr. Nassaucollege in Assen.
Op zoek naar het clublied van gymnastiekvereniging Eendract kwam ik deze extra editie van onze schoolkrant tegen. Het zou me niks verbazen als dit het enige nog bestaande exemplaar is. De kwaliteit van het papier loopt hard achteruit, als rechtgeaard archivaris stel ik daarom dit stuk digitaal beschikbaar zodat het orgineel nooit meer het depot uit hoeft.
Mochten de makers van deze krant er bezwaar tegen hebben dat ik deze krant hier in extenso plaats, dan hoor ik dat wel :-), heb een aantal van hen ook al te lang niet meer gesproken.

Onze taal

In 1828 stuurde de Groninger Commissie van Onderwijs een lijst met een 17-tal vragen naar schoolmeesters van Groninger plaatsen. Één van de vragen had betrekking op het taalgebruik: "Hoe is hunne platte taal? Men verlangt dit door naïve en uitgekozene voorbeelden opgehelderd te zien."
Voor een drietal plaatsen uit Westerwolde heb ik de antwoorden hieronder neergezet. Juweeltjes vind ik.

Kaart van het 6e schooldistrict (Westerwolde) rond 1875

 
Ter Apel:
Jan! - wat ist geluk dat wie in de heujeltied altied goed weer had hebt, hoe wolt wol gaan hebben as stoe altied zoo regent had as doe de rog in hokken stund?
Klaas! dou hat ’t mis west, of ’t wat veul op rog regent dat deut hem nig man hevi ast daar wat lank op regent, dat is vöt kapot.
Jan! - Hoe wilt wol mit de teurf gaan hoe krig men de in hoes.
Klaas! Ik bin bang daar krig men men niks van in hoes, de weg schal zoo lelk wodden, man schal geen pere boven hollen keunen.
Jan! - Hoe wist dan nog wel mit de boekweit gaan, de is nog zo veul wider hen?
Klaas! Dat weet ik haast nig, man ik ra dan moet men de pere veur en agter wat under doen, en de wagens goed bewinnen, dan kan met haast jagen waar men wil.
Jan! - dat heste goed bedacht Klaas, dat schal ik ook net zoo doen, mi dunkt dan kank op onze holle veen ook wol klaar wodden.

Vlagtwedde:

Onze Mans heft guster ein gat in de kop kregen; de jong is mit ein ort roggen garsten dei wi tusschen vouren dursket deur de slyten gleden: hy pofte op onze deele veur onze Grytien daal, dei veur de guuste beisten stond mit het stevenken in de hand om onze kalver te vouren. ’t wicht schrikte er zoo van, dat ze daal zeeg en bezwiemde.
Wi hebt heur mit ein tikkel etik wasket dou kwam ze weer bi. Wie bint van mürgen vroug in ’t spil west, wi hebt ons tuug wasket.
Het is vandaag noodsch mooi weer.
Onze Heete (Geertje) is maar lyp, ’t wicht lust niks as ein tikkel zeute gürte brei; doch ik leuf, dat het zware raúze is.

Wedde:
“Mien vedder en mien swegerske sint baide overleden, het is ons zegt en wie hebben er ook op de grouve en op ’t maal west.”
“Mien olle vader is ook hyl labyt mien olle besse is in de smoegery en beppe is ook miserabel lompen, zoo dat se niks worden kennt.”
“’t is op stond goud weer, maar het het guster dry maal achterrad lichtert en grommelt, het was van nacht zoo duuster, dat wie het schienvat gebruken mossen.”

Verbazingwekkend is het antwoord van de Winschoter hoofdonderwijzer  K.K. Middel:
"De taal is vry zuiver en beschaafd, ofschoon de platduitsche tongval, by de mindere volksklasse, er nog mede vermengd is." Of de wens hier de vader van de gedachte is weet ik natuurlijk niet, wat ik wel weet is dat het hedendaagse Winschoter taalgebruik verre van "vry zuiver en beschaafd" is als daaronder tenminste het Algemeen Beschaafd Nederlands moet worden verstaan. Overigens heb ik niet veel tegen op het Winschoter taalgebruik. Winschoten ligt trouwens niet in Westerwolde.

De schoolmeesterrapporten zijn door de Groninger Archieven onlangs online gezet.
De kaart van Westerwolde is afkomstig uit de UB Groningen

Sliekdaipen

Tot voor vandaag had ik er nog nooit van gehoord: sliekdaipen. Het zijn/waren kanaaltjes (daipen), gegraven vanuit de Westerwoldse Aa om met bootjes Dollardslib (sliek) naar arme gronden langs de boezemdijk te brengen. Volgens de Werkgroep Streekhistorie Bellingwedde zijn ze vanaf 1868 gegraven en een jaar of zestig in gebruik gebleven. Hoeveel er bewaard zijn geweest en hoeveel er bewaard zijn gebleven weet ik niet, vanochtend kwamen we er al wandelend deze tegen. 

Mooie samenwerking tussen Staatsbosbeheer en de Werkgroep Streekhistorie Bellingwedde

Het watertje is zo'n sliekdaip, het dijkje op de voorgrond was een boezemdijkje. De Westerwoldse Aa stroomt verderop, achter de eerste rij bomen. Bij het witte gemaaltje komen Westerwoldse Aa en sliekdaip elkaar tegen

Als je het ook allemaal zelf wilt gaan bekijken: route 2 van Wandelen in Westerwolde komt langs een sliekdaip. Probeer deze route alleen niet bij hoog water, dan is een deel nogal onbegaanbaar.