zondag 1 december 2013

Stutenkerl

Gisteren ben ik bij de buren weer tegen een Stutenkerl aangelopen. 



Een Stutenkerl is een mannetje van gistdeeg ("stoet" is voor mij nog een normale naam voor "brood") dat de buren in de Adventstijd bakken (of al eerder, rond Sint Maarten). In Limburg schijnen ze ook voor te komen, maar dan onder andere namen: Buikman, Wekkeman, Weckman, Weggekèl, Stevensman, Piepespringer of Ziepesjprengert. Verdere verspreiding in Nederland ken ik niet, het Meertensinstituut helpt me ook niet verder. De universiteit van Augsburg helpt me wel aan meer verspreidingsgebied, met ook nog een mooi kaartje waarop je kunt zien hoe het mannetje in Duitsland her en der genoemd wordt:



Het peperkoekenmannetje kennen we natuurlijk wel in Nederland, al was het maar vanwege het Gouden Boekje "Het Koekemannetje".


Oorspronkelijk heet dat boekje dan wel The Gingerbread Man, maar het idee zal vast teruggaan op de Stutenkerl. De schrijfster van het boekje is Nancy Nolte, voor het gemak denk ik dan dat haar achternaam op een Duitse oorsprong duidt en dat zij is grootgeworden met de Stutenkerl.

Er lijkt ook een filmpje te zijn waar de Stutenkerl in figureert.

Recepten voor het zelf maken van een Stutenkerl zijn er genoeg te vinden, dus binnenkort zelf aan het bakken.

5 opmerkingen:

  1. Bij ons heet hij inderdaad "sjteveman". Dat pijpje kan ik me van vroeger herinneren, maar tegenwoordig zit dat er zelden nog in.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik heb vanochtend bij mijn schoonmmoeder de voeten van stevenman opgesnoept. Die had inderdaad niet zo mooi pijpje.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Gingerbread Men is ook een nummer van The Residents:
    http://youtu.be/hr-I6-gxecg

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hanneke, Ingmar, dank voor jullie reactie. Iemand opgegroeid in Klimmen en schooolgegeaan in Heerlen (iets ouder dan jullie) vertelde mij nooit van het mannetje gehoord te hebben. Ook mijn vader, die is opgegroeid in Kerkrade en Chevremont, heb ik er nooit over gehoord, mijn oma, die toch gek was op eten en vaak sprak over haar Limburgse verleden heeft het er nooit over gehad. Lokale verschillen dus, grappig.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Bij de bakker kwam ik afgelopen weekend een pop tegen die mij deed denken aan de Stutenkerl. In deze tijd gaan scholieren weer naar school, ter gelegenheid van de Schüler Rutsch zoals de bakker het noemde heeft hij poppen gebakken voorzien van een lollie en een variatie aan verkeersborden. https://twitter.com/AikeP/status/637199822475423744

    BeantwoordenVerwijderen